Τί στον π****ο είναι τα NFT;

Μόλις πριν από λίγους μήνες ένα NFT της μορφής «jpeg», μια φωτογραφία από αυτές που βλέπουμε στο Ίντερνετ δηλαδή, πουλήθηκε για 69 εκατομμύρια δολάρια. Το NBA πουλάει μικρές στιγμές από αγώνες μπάσκετ για εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια. Πρόκειται για μόνο λίγα από τα είδη των ψηφιακών αντικειμένων που οι άνθρωποι αγοράζουν για πολλά χρήματα. Ήδη θα αναρωτιέστε όμως: Τι είναι τα NFT;

Υπάρχουν τρία απλά γράμματα που πρέπει να καταλάβετε για να μπείτε λίγο στη λογική του τί συμβαίνει στην εποχή μας. Αυτά τα γράμματα είναι στα αγγλικά τα NFT.

Το NFT είναι η τελευταία τάση που σαρώνει το διαδίκτυο.

Κάποιοι πιστεύουν ότι πρόκειται για μια γιγαντιαία φούσκα και περιμένουν να σκάσει.

Πολλοί όμως πιστεύω σε αυτόν τον χώρο με όλη τους την καρδιά. Τους γοητεύει όλο αυτό. Αυτή η ιστορία είναι πολύ μεγαλύτερη από ένα «jpeg» για γάτες αξίας 600.000 δολαρίων. Ή ένα tweet τριών εκατομμυρίων δολαρίων.

Είναι μια ιστορία για την ανθρώπινη ψυχολογία και για το πώς αλλάζει ο τρόπος που εκτιμούμε τα πράγματα λόγω της τεχνολογίας. Μια τεχνολογία που κάποιοι πιστεύουν ότι μπορεί να φέρει επανάσταση στην κοινωνία μας, ενώ ταυτόχρονα επιταχύνει την κλιματική καταστροφή. Ναι, είναι κάτι πραγματικά τρελό, είναι όλα αυτά τα πράγματα μαζί.

Και θα προσπαθήσουμε να σας το εξηγήσουμε.

Τι στο… διάολο είναι ένα NFT; Το κρυπτονόμισμα NFT είναι τα αρχικά από το Non Fungible Token. Εντάξει, αυτό είναι, αυτή είναι η εξήγηση, μόνο που δεν εξηγεί τίποτα…

Non fungible token

Τώρα, ένα από τα προβλήματά μας με αυτό το θέμα είναι ότι οι άνθρωποι πετάνε κάτι λέξεις όπως blockchain, Crypto art, ledger, NFT, και απλά περιμένουν από σένα να καταλάβεις τι λένε.

Πάμε στο «fungible» για το «non ελπίζω να το καταλαβαίνουμε όλοι. Αν όχι απορώ γιατί έχεις φτάσει να διαβάζεις μέχρι εδώ. Το fungible είναι μια πολύ συγκεκριμένη λέξη που χρησιμοποιούν οι οικονομολόγοι και έχει έναν πολύ ακριβή ορισμό. Ας το μεταφράσουμε ως «αντικαταστάσιμο».

Non-fungible σημαίνει μη αντικαταστάσιμο, δεν μπορείς να το αντικαταστήσεις, υπάρχει μόνο ένα από αυτά, είναι μοναδικό.

Μη αναπληρώσιμο, αναντικατάστατο.

Νομίζω φτάνουν αυτά…

Ένα παράδειγμα… NF (χωρίς το T)

Επιτρέψτε μου ένα παράδειγμα. Ας πούμε ότι θέλετε να αγοράσετε ένα μωβ μπουφάν. Αυτό είναι πραγματικά παράλογο, στην πραγματικότητα δεν έχω μετρήσει ποτέ πόσα μωβ μπουφάν έχω δει στο δρόμο.

Θέλετε να αγοράσετε ένα πορτοκαλί μπουφάν από μια συγκεκριμένη μάρκα, πχ. Mekapses. Πηγαίνετε στο διαδίκτυο και ένα μπουφάν κοστίζει 59 ευρώ. Αν αγοράσετε ένα από αυτά τα μπουφάν για 59 ευρώ, δεν σας ενδιαφέρει τι συγκεκριμένο μπουφάν σου στέλνουν, θα φτιάξουν χιλιάδες μπουφάν στο μέγεθός σου.

Τα στέλνουν σε καταστήματα και θα σου στείλουν ένα, που δεν σε νοιάζει ποιο είναι. Το σακάκι είναι αναλώσιμο, είναι αντικαταστάσιμο. Εφόσον παίρνεις ένα πανομοιότυπο με τα υπόλοιπα, αξίζει το ίδιο για σένα, είναι ανταλλάξιμο. Ωστόσο, ας μιλήσουμε για ένα πορτοκαλί μπουφάν Mekapses, το οποίο έχω στην ντουλάπα μου εδώ και 8 χρόνια.

Αυτό είναι το πρωτότυπο και επειδή όταν το φορούσα είχαν συμβεί κάποια όμορφα πράγματα που τα συνδύασα μαζί του, έχω κατά κάποιο τρόπο μια περίεργη προσκόλληση με αυτό το μπουφάν. Απλά το λατρεύω, λατρεύω το χρώμα, νιώθω να ταυτίζομαι μαζί του, ότι όποτε το φορέσω κάτι καλό θα μου συμβεί.

Δυστυχώς όμως, το μπουφάν αυτό έχει αρχίσει να διαλύεται. Αλλά το αγαπώ. Είμαι «ερωτευμένος» μαζί του. Αυτό το μπουφάν δεν μπορεί να αντικατασταθεί. Αν πήγαινα στην ιστοσελίδα της μάρκας Mekapses και πλήρωνα 59 ευρώ για ένα πορτοκαλί μπουφάν Mekapses, που ήταν αυτό ακριβώς το ίδιο μοντέλο, δεν θα ήταν ΑΥΤΟ το μπουφάν. Αυτό το μπουφάν που έχω στην ντουλάπα μου δεν μπορεί να αντικατασταθεί. Είναι το μοναδικό στον πλανήτη που υπάρχει. Έχει συναισθηματική αξία.

Έχει σημασία. Είναι ένα πολύτιμο αντικείμενο επειδή είναι σπάνιο. Υπάρχει μόνο ένα από αυτά, είναι πολύτιμο τουλάχιστον για μένα. Εντάξει, μπορούμε να τα αφήσουμε αυτά για λίγο.

Τα πάντα στην οικονομία μας είναι το ένα ή το άλλο, ανταλλάξιμα ή μη ανταλλάξιμα. Ένα σακί πατάτες είναι ανταλλάξιμο, απλά θέλεις ένα σακί πατάτες, δεν σε νοιάζει ποιο σακί είναι. Η Μόνα Λίζα όμως; Υπάρχει μόνο μία.

Πάμε και στο «T»

Όπως είναι φυσικό, τα μη-αντικειμενικά πράγματα είναι πολύ πιο πολύτιμα από τα ανταλλάξιμα πράγματα. Αυτό είναι το NF στο NFT. Τώρα ας μιλήσουμε για το Τ, το οποίο είναι token. Αυτή είναι μια πολύ διαδικτυακή λέξη.

Και για να το εξηγήσουμε αυτό, πρέπει να εξηγήσουμε την έννοια του blockchain. Ευτυχώς, υπάρχει ένας τρόπος να το καταλάβετε αυτό, όσοι δεν το γνωρίζετε και θα το κάνουμε όσο πιο… ανώδυνα γίνεται.

Ας πούμε ότι θέλω να αγοράσω τρία κομμάτια πίτσα από τη φίλη μου την Άννα. Με χρεώνει 6 ευρώ για αυτά τα τρία κομμάτια. Δεν χρησιμοποιώ πλέον μετρητά, οπότε βγάζω τη χρεωστική μου κάρτα, την τραπεζική μου κάρτα και τη σκανάρω στο μικρό τερματικό της. Μόλις ολοκληρωθεί η επαφή με το POS, ένα μήνυμα στέλνεται στην τράπεζά μου και λέει: “Γεια σου, Τάδε, ο κάτοχος του λογαριασμού στην τράπεζά σου θέλει να ξοδέψει 6 ευρώ για πίτσα”. και αυτά τα χρήματα πρέπει να πάνε στην τράπεζα της Άννας. Αυτή είναι η δουλειά που κάνει μια τράπεζα, όλη την ημέρα, καταγράφει κάθε συναλλαγή που έρχεται από όλους τους πελάτες της και στέλνει χρήματα σε άλλους λογαριασμούς εντός της ίδιας ή σε άλλες τράπεζες.

Ας ευχαριστήσουμε λοιπόν τις τράπεζες. Οι τράπεζες και άλλοι μεσάζοντες διατηρούν την ομαλή λειτουργία τέτοιων πραγμάτων εδώ και αιώνες. Εννοώ, κάπως ομαλά. Υπήρξαν μερικά εμπόδια στο δρόμο, με αποκορύφωμα την αίσθηση ότι ο κόσμος «σώζει τις τράπεζες» όποτε υπάρχει μια οικονομική κρίση.

Με την κυριαρχία του Ίντερνετ, οι άνθρωποι άρχισαν να αναρωτιούνται.

Μήπως υπάρχει τρόπος να κάνουμε το ίδιο πράγμα, να συντονίσουμε την ίδια συναλλαγή μεταφοράς χρημάτων μεταξύ δύο ανθρώπων χωρίς την τράπεζα;

Το αποτέλεσμα ήταν μια πολύ έξυπνη ιδέα που ονομάζεται blockchain. Η αλυσίδα μπλοκ εκπληρώνει το ίδιο πράγμα που έκανε η τράπεζα, αλλά αντί να το κάνω αυτό ιδιωτικά στον τραπεζικό μου λογαριασμό και να μιλάω με την τράπεζα της Άννας, όλες οι συναλλαγές καταγράφονται δημόσια στο διαδίκτυο.

Ας ξανακάνουμε λοιπόν αυτό το παράδειγμα σε έναν κόσμο… κρυπτογράφησης. Η Άννα με χρεώνει 6 κρυπτονομίσματα για τα τρία κομμάτια της πίτσας μου. Πάω να σκανάρω όμως την κάρτα μου που συνδέεται με τα κρυπτονομίσματα που έχω στην κατοχή μου. Και λέω «ναι, θέλω να σας πληρώσω 6 νομίσματα».

Αντί η τράπεζα να δει αυτό το αίτημα για συναλλαγή και να προσπαθήσει να το επικυρώσει, πηγαίνει σε αυτό το δημόσιο αρχείο, όπου ένα… μάτσο υπολογιστές ανθρώπων σε όλον τον κόσμο «παρακολουθούν» κάθε συναλλαγή του καθενός πάντα. Αν πράγματι δεν έχω τα 6 νομίσματα στο λογαριασμό μου για να πληρώσω την Άννα, όλοι οι υπολογιστές των ανθρώπων που παρακολουθούν κάθε συναλλαγή θα παρατηρήσουν ότι υπάρχει ασυμφωνία.

Θα πουν: «Φίλε, δεν έχεις 6 νομίσματα για τη συναλλαγή αυτή. Κοιτάμε κάθε συναλλαγή και δεν έχεις 6 νομίσματα. Η συναλλαγή σου απορρίπτεται.»

Αν έχω 6 νομίσματα, όλοι οι υπολογιστές που βλέπουν το δημόσιο αρχείο θα δουν αυτό το αίτημα για συναλλαγή και θα πουν: «ναι, εγκρίθηκε. Έχεις 6 νομίσματα και τώρα η Άννα έχει 6 νομίσματα» και θα γράψουν αυτή τη συναλλαγή στο δημόσιο αρχείο. Τώρα που η Άννα έχει αυτά τα 6 επιπλέον νομίσματα είναι πλέον υπόθεση όλων, όλοι το γνωρίζουν αυτό.

Το θέμα εδώ είναι ότι η ομάδα επαληθεύει τη νομιμότητα κάθε συναλλαγής, παρακολουθώντας κάθε συναλλαγή για να βεβαιωθεί ότι όλα ταιριάζουν.

Blockchain και NFT

Εντάξει, οπότε αναρωτιέστε τι σχέση έχει το blockchain και αυτό το δημόσιο αρχείο με τα gifs γάτας που πωλούνται για 600.000 δολάρια; Λοιπόν, θα σας πω.

Στο παράδειγμα της πίτσας μιλήσαμε για το blockchain ως έναν τρόπο επαλήθευσης της συναλλαγής νομισμάτων. Σε πληρώνω αυτό το ποσό, με πληρώνεις αυτό το ποσό και όλοι γνωρίζουν πόσα έχει ο καθένας, επειδή όλα είναι δημόσια.

Αλλά εδώ είναι που… ξεφεύγει ο νους, τι θα γίνει αν το εφαρμόσουμε αυτό σε κάτι που δεν είναι χρήμα ή νόμισμα;

Ας πούμε για παράδειγμα μια συναλλαγή που ένας Ταϊλανδός επιχειρηματίας θέλει να δώσει νομίσματα αξίας 3 εκατομμυρίων δολαρίων στην Super League με αντάλλαγμα ένα μικρό κουπόνι ή ένα ψηφιακό πιστοποιητικό που λέει ότι το κορυφαίο tweet που έκανε, με τα 29 likes, ανήκει τώρα με κάποιο τρόπο στον Ταϊλανδό επιχειρηματία.

Το μόνο πράγμα που ενδιαφέρει την αλυσίδα μπλοκ (blockchain) είναι αν ο Ταϊλανδός επιχειρηματίας έχει νομίσματα αξίας 3 εκατομμυρίων δολαρίων. Έτσι, ένα μάτσο υπολογιστές σε όλο τον κόσμο κοιτάζουν ολόκληρο τον κατάλογο των συναλλαγών και λένε ότι ναι, αυτός ο τύπος έχει νομίσματα αξίας άνω των τριών εκατομμυρίων δολαρίων, εγκεκριμένα.

Εγκρίνουν τη συναλλαγή, και τώρα γράφεται σε ένα δημόσιο αρχείο που είναι αμετάβλητο και λέει ότι αυτός ο Ταϊλανδός επιχειρηματίας κατέχει αυτό το tweet. Το κουπόνι έχει μεταφερθεί σε κάποιον νέο κουπόνι, ας το λέμε token καλύτερα, το NFT.

Αν μάλιστα υπάρχει κάτι που κάνει την ανθρώπινη ψυχολογία να εκτιμήσει κάτι, αυτό είναι όταν μια ολόκληρη ομάδα επικυρώσει ότι είναι αληθινό και ότι υπάρχει μόνο ένας από αυτούς. Ότι αυτό που αγοράζεις είναι μοναδικό!

Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες NFTs όλων των ειδών. Σε κάποια μουσική δίνονται μάρκες, πολλά έργα τέχνης κόβονται ως μάρκες και αγοράζονται και πωλούνται, και φυσικά υπάρχει το NBA Top Shot που εκμεταλλεύεται αυτό το γεγονός. Αυτές οι κορυφαίες στιγμές, αυτές οι στιγμές Top Shot των σπουδαιότερων παικτών του NBA έχουν μετατραπεί σε μάρκες που δεν μπορούν να αντικατασταθούν.

Είναι αυτό το περίεργο πράγμα που ζούμε. Από τη στιγμή που οι άνθρωποι έχουν αφθονία για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, τροφή, στέγη, ζεστασιά κ.λπ., το επόμενο σύνορο είναι να δημιουργήσουν αξία σε πράγματα που… δεν έχουν εγγενή αξία. Η αξία μετατρέπεται σε ψυχολογική υπερβολή. Ενθουσιασμός γύρω από ένα συγκεκριμένο πράγμα.

Αν το σκεφτείτε, ολόκληρη η βιομηχανία της τέχνης βασίζεται στην ιδέα ότι ένα μάτσο άνθρωποι, οι… experts, αποφασίζουν ότι ένας πίνακας, αυτό το μικρό κομμάτι καμβά και ξύλου και μπογιάς είναι πολύτιμο, άρα όλοι αποδέχονται πως είναι πολύτιμο. Το μόνο διαφορετικό τώρα είναι ότι έχουμε πλέον την τεχνολογία για να το κάνουμε αυτό με μη φυσικό τρόπο, χρησιμοποιώντας αυτή την πολύ εξελιγμένη τεχνολογία του διαδικτύου, που ωριμάζει πολύ γρήγορα.

Ναι, υπάρχει η τρελή πλευρά της μόδας των NFT.

Η πραγματικότητα είναι ότι η τεχνολογία που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά για όλα αυτά, το blockchain, βασίζεται στο δημόσιο λογιστικό βιβλίο που αναφέραμε.

Αυτό είναι το είδος της καρδιάς και της ψυχής εννοιολογικά, αλλά μηχανικά, όπως και φυσικά, αυτό στο οποίο βασίζεται είναι υπολογιστές που κάνουν ένα σωρό μικρούς υπολογισμούς όλη μέρα και όλη νύχτα, ακατάπαυστα. Αυτοί οι υπολογιστές δεν είναι πραγματικοί υπολογιστές, δεν έχουν μνήμη, ούτε οθόνες, ούτε τίποτα.
Το μόνο που κάνουν είναι να κάνουν μικρούς υπολογισμούς. Τα περισσότερα NFT αποθηκεύονται σε μια αλυσίδα μπλοκ που ονομάζεται Ethereum. Και ήδη το blockchain του Ethereum χρησιμοποιεί 36 τεραβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας. Ξέρετε πόσο είναι αυτό;;;

Μιλάμε σχεδόν για την ίδια ποσότητα ενέργειας ολόκληρης της χώρας της Σερβίας! Η κατανάλωση ενέργειας του blockchain του Ethereum εκρήγνυται, τετραπλασιάστηκε μέσα σε περίπου οκτώ μήνες και δεν δείχνει κανένα σημάδι επιβράδυνσης, όπως συμβαίνει φυσικά και με το Bitcoin, που δε συνδέεται άμεσα με τα NFT.

Πρόκειται για πολλή ενέργεια, η οποία δε χρησιμοποιείται για να μετακινηθούν οι άνθρωποι ή να παραχθούν πράγματα, αλλά για να υπολογιστούν αριθμοί σε μια περίεργη αποθήκη υπολογιστών… κάπου, ώστε κάποιος να μπορεί να αγοράσει ένα ψεύτικο token ενός… πράγματος.

Δε θέλουμε να γράψουμε εδώ για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον κόσμο μας στο μέλλον.

NFT και στον πραγματικό κόσμο

Σε όλα ισχύει το ίδιο βέβαια, όχι μόνο στα NFT ή στα κρυπτονομίσματα. Τη δεκαετία του ’90 το διαδίκτυο απογειωνόταν και ο κόσμος συνειδητοποιούσε ότι μπορούσε να βγάλει χρήματα στο διαδίκτυο. Μπορούσες να κάνεις μεγάλες επιχειρήσεις στο διαδίκτυο. Το χρηματιστήριο σημείωνε μεγάλη άνοδο, τα μεγαλύτερα περί το 400% σε 5 χρόνια, κυρίως λόγω της μεγάλης διαφημιστικής εκστρατείας και του ενθουσιασμού γύρω από αυτές τις νέες εταιρείες του Διαδικτύου.

Αυτή η άνοδος κορυφώθηκε τον Μάρτιο του 2000, και τότε η φούσκα έσκασε, και πολλές από αυτές τις εταιρείες είτε χρεοκόπησαν είτε έχασαν εντελώς όλη αυτή την αποτίμηση του ενθουσιασμού που είχαν. Μαζί χάθηκαν και τα χρήματα του απλού κόσμου, αυτού που δεν ξέρει.

Αν δεν το κάνατε εσείς, οι γονείς σας, σίγουρα ήταν κάποιοι άλλοι. Αλλά αυτό σήμαινε ότι το διαδίκτυο εξαφανίστηκε; Αυτό σήμαινε ότι οι διαδικτυακές επιχειρήσεις δεν επέστρεψαν; Όχι, οι εταιρείες συνέχισαν να αναδιαμορφώνουν τον κόσμο μας.

Τώρα, τυχαίνει να βρισκόμαστε σε αυτό το στάδιο των NFTs. Είναι… διαφημιστικό, είναι καινοτόμο, είναι συναρπαστικό, αλλά αυτό που κάνει είναι ότι ωθεί το μυαλό μας να σκεφτεί διαφορετικά για το πώς επικυρώνουμε και επαληθεύουμε τα πράγματα.

Με τη μετανάστευση από τις χώρες της Ασίας λόγω πολέμου, με τους βομβαρδισμούς και τις καταστροφές ολόκληρων πόλεων, χάθηκαν ένα σωρό χαρτιά μεταξύ των οποίων πιστοποιητικά γεννήσεως, διαβατήρια κλπ. που δημιούργησαν πολλά προβλήματα σε συνανθρώπους μας που δεν μπορούν να αποδείξουν ούτε ποιοι είναι. Ακούγεται σαν εφιαλτική εμπειρία. Σκέψου πώς νιώθεις αν απλώς χάσεις την ταυτότητά σου, που μπορείς να βγάλεις καινούρια την ίδια μέρα.

Αν ξαφνικά υπήρχε μια τεχνολογία που δεν απαιτούσε όλα τα χαρτιά και τη γραφειοκρατία, αλλά αποθήκευε τα πάντα με τεχνολογία blockchain και έκανε τις συναλλαγές μεταξύ των ανθρώπων και των υπηρεσιών να μπορούν να πιστοποιούνται, να επαληθεύονται και να γίνονται πολύ πιο ομαλά, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο μας.

Δεν κάνουμε πρόβλεψη αν θα σκάσει η φούσκα ή οτιδήποτε άλλο, δεν ξέρουμε. Ας παραδεχτούμε όμως ότι αυτή είναι μια τρελή στιγμή όπου αρχίζουμε να κατανοούμε μια νέα τεχνολογία και τι σημαίνει, και τελικά θα πρέπει να προσαρμοστούμε.

Αυτό δεν θα είναι τρελό, δεν θα είναι πια πρωτόγνωρο. Οι τιμές των NFT και των κρυπτονομισμάτων θα πέσουν, αλλά η τεχνολογία που επέτρεψε να συμβούν όλα αυτά θα παραμείνει πιθανότατα εδώ.